شادی و شکر و شور زندگی در بازرگان / فرشته بازرگان

بنام خدا

انسانهاى متفکر و مؤثر در تاریخ و سرنوشت أقوام و ملتها، اغلب در زمان حیات خویش مطرود و مغفول میمانند، اما پس از وفا تشان با  باز خوانى تدریجى أفکار و  و اعمال انها نسلهاى بعدى از انان تاثیر پذیرفته و زمینه هاى درخشش تاریخى انان فرآهم میاید.

مهندس بازرگان نیز بعنوان یکى از بزرگان این سرزمین است که از این قاعده مستثنى نیست. ایشان در زمان حیات خویش علاوه بر فعالیتها ى سیاسى و مذهبى و أجراى سخن رانیها و انتشار مقالات و کتب بسیار ، با پذیرش مسءؤلیتى عظیم و خطیر یعنى قبول پست نخست وزیرى  و هدایت کشتى طوفان زده میهن و در أوج فضاى انقلابى پر شور و شعار، خود را در معرض ابتلا و ازمایشى عظیم قرار داد .

وى اما علیرغم خلوص نیت و آراءه خدمات صادقانه و ایثارگرانه با انواع تهمت ها ، توهینها و بى مهریها و ناسپاسیها از جانب دشمنان – و گاه حتى از جانب دوستان – روبرو میشد. امروز  با پشت سر گذاردن بیش از سه دهه از انقلاب و فر و کش کردن جو انتقام و کینه توزى ، تخریب و تنفر در فضاى جامعه شاید بیش از هر زمان دیگرى اواى حق طلبانه و ازادى خواهانه و ندا و نصایح اندیشمندانه او  در بر قرارى نظم و إلزام به أجراى قانون،  بگوش جان شنیده و درک میگردد.

زیستن در جوار چنین بزرگانى همواره میتواند پر از خاطرات تلخ و شیرین و آموزه هاى ارزشمند أخلاقى و معنوى باشد . من در این مختصر فقط به یک ویژگى و یکى از ابعاد شخصیتى پدر ، یعنى برخوردارى از شور و نشاط زندگى ، روحیه شاد و مثبت  و چهره همیشه مبتسم ایشان  اشاره میکنم. در آدامه نیز بر دلایلى که موجد چنین ویژگى هاى شخصیتى در ایشان بود خواهم پرداخت .

میدانیم که علیرغم رشد پر شتاب علم و تکنولوژى و پیشرفت هاى شگفت انگیز در زمینه هاى مختلف علوم، صنایع، و کشفیات پزشکى و ….. بشر امروزى إلزاما احساس شادمانى و خوشبختى ندارد و رضایت بیشترى  رااز زندگى تجربه نمیکند. یکى از دغدغه هاى انسان امروز رسیدن به احساس خوشبختى و شادمانه زیستن است . دانشمند ان، محققین متخصصین علوم رفتارى و روانشناختى در دهه هاى اخیر با نوشتن مقالات و کتب تحقیقى و آراءه سخنرانی ها و بحث هاى مختلف راه کارهاى متفاوتى را براى حصول بدین منظور توصیف و توصیه کرده اند  . برخى از این روشها و راه کارها ءى را که اکثر متخصصین در مثبت و مفید بودن انها متفق القول اند   در اینجا با هم مرور میکنیم.

١- داشتن برنامه اى مدون براى زندگى و برخوردارى از یک زندگى هدفمند

٢- مثبت اندیشى و خوش بینى ( مهارت در آرائه رفتارهاى خوش بینانه و مثبت در رویا رویى با چالش هاى زندگى

٣- برخوردارى از روابط مثبت اجتماعى و تواناءى ایجاد مهارت هاى ارتباطى ( گسترش کمى و کیفى ارتباطات و ایجاد روابط صمیمانه ، خلاقانه و برانگیزاننده با دیگران .

۴- برخورد فعالانه  با موانع و مشگلات  و استفاده از شرایط نامطلوب در جهت تقویت اراده و رشد استعدادها و توانمندیهاى بالقوه.

۵- انجام فعالیتهاى مستمر ورزشى و فعالیتهاى بدنى

۶- توانایى تشکر و تحسین و قدر شناسى از دیگران

٧- انجام کارهاى نوع دوستانه ، ایجاد و یا عضویت و هم کارى با مؤسسات خیریه و همدلى و همراهى با محرومین و اسیب دیده گان

٨- معنا بشى به زندگى و تلاش در جهت کسب ارزشهاى معنوى و متعالى

٩- توانای عفو و بخشش و گذشتن  از قصور و خطا هاى دیگران

١٠- اختصاص اوقاتى از شبانه روز به أجراى مراسم عبادى ، دعا و نیاش، مدیتیشن و یا خواندن روزانه بخشى از متون مقدس

جالب است که پدر بدون اطلاع از نظریات و توصیه هاى متخصصین روانشناسى،  تمامى این موارد فوق الذکر را در زندگى  روزانه خویش بکار میبست !

ایشان زندگى خود را بر أساس خود سازى، خیر و خدمت رسانى به دیگران و بندگى خالصانه خدا برنامه ریزى و تنظیم کرده بود. احساس رضایت و شادى همواره در چهره گشاده و متبسم او قابل مشاهده بود  و این روحیه مثبت و شاد را به اطرافیان و اعضاى خانواده نیز منتقل مینمود.

پدر حتى در سخت ترین روزهاى زندان و تبعید و محرومیت از شغل و مقام و إمکانات مالى ،چه در قبل و یا پس از انقلاب ، هرگز دچار یاس و نومیدى نگردید و مشکلات و محدودیتها و محرومیت هاى إجبارى را به صورت چالش و فرصتى براى تقویت ایمان و اراده و رشد و انسجام شخصیت خویش میدید و شکوه و شکایتى نمیکرد. به تعبیر مولانا

با أزل خوش با أبد خوش شادکام              فارغ از تشنیع و گفت خاص و عام

ایشان همواره مشوق و مبتکر و موسس انجمن ها و جمعیتها ى مختلف  بمنظور مشارکت و تمرین کارهاى جمعى بودند. بسیارى از پژوهشگران یکى از نقاط ضعف و علل عقب ماندگى ایرانیان را عدم مهارت در کارهاى جمعى و عدم تحمل أفکار و نظریات متفاوت میدانند . بازرگان یکى از راه هاى برخوردارى از احساس رضایت مندى و شادمانى را در مشارکت فعالانه با سایرین و  بالا بردن سطح تحمل در برابر تفاوتها و اختلافات فکرى و عقیدتى  میدانست.

در زمینه فعالیت بدنى و أهمیت ورزش در سلامت روح و جسم انسان ، هیچ روزى را بیاد نمیاورم که ایشان بخاطر گرفتارى و یا ضیق وقت دست از ورزش و نرمش روزانه کشیده باشند! علاوه بر ان روزهاى تعطیل و جمعه را همیشه بهمراه خانواده و یا دوستان و اشنایان در طبیعت به کوه پیمایی و یا پیاده رویهاى طولانى میگذراندند . توجه و دقت در ایات و نشانه هاى خدا در طبیعت و ستایش و تحسین زیبایها و شگفتى هاى خلقت از ویژگیهاى ایشان بود

از دیگر مشخصات بارز پدر مشارکت در مشکلات و مصائب مردم و توانایى همدلى و همدردى صمیمانه و توجه ویژه به افراد مختلف از هر تیپ و صنف و طبقه اى بود . پس از فوت ایشان بسیارى از دوستان و اشنایان و حتى نا اشنایان به نزد ما میامدند و از نزد یکى و صمیمیت ویژه ایشان نسبت بخود و خانواده شان میگفتند.

دیگر ویژگى بارز ایشان ذکر خدمات و نکات مثبت و قابل توجه افراد میبود. ایشان به هر مناسبتى چه در سخن رانیها و صحبت هایشان و یا در مقالات و کتابهایشان همواره ذکر خیرى از دیگران کرده و متواضع انه دست أوردها و موفقیتها ى خود را اغلب مرهون مشارکت و مساعدت سایر همفکران و همکاران قلمداد میکردند و با ذکر نام و خاطرهاى از شخص مذکور از او تجلیل و تقدیر مینمود ند.

مهندس بازرگان علیرغم توجه و تحسین و شکر نعمات و مواهب مادى زندگى، در بسیارى از مقاطع زندگی، آگاهانه و إیثار گرانه دست به انتخاب برتر زده و از حق آزادى و امنیت و إمکانات رفاهى و دنیاى بمنظور دست یأبى به أهداف فراتر معنوى و أطاعت امر و رضایت پروردگارش چشم میپوشد .

از دیگر ویژگى ایشان رعایت نظم و ترتیب و توجه و تمرکز در أقامه نماز هاى پنج گانه و دعا و نیایش سحر گاهى و تلاوت ایات قران در هر بإمداد و قبل از اغاز روز و شروع کار بود

بازرگان همچنین اهل عفو و بخشش بود. علیرغم دشمنى ها و دشنام ها ، حق کشیها و توهین و تهمت هایى که ناجوانمردانه براو روا داشتند، هرگز ندیدم که کینه از کسی به دل گرفته و لعن و نفرینى کند.

اما تا پایان عمر با ظلم و ظالم سر ستیز داشت و هرگز در برابر زور و ظلم و تزویر سر خم نکرد

روح و روانش شاد باد که شاد و با سعادت زیست و سعادت مندانه به لقاى پروردگار خود شتافت

عیش سعیدا و مات سعیدا

فرشته بازرگان

دیماه ١٣٩٣

اشتراک گذاری