دکتر سحابی: من برای عزت نیامده ام برای نهضت آمده ام / محمد توسلی

اخلاق و نظم تشکیلاتی دکتر یدالله سحابی

در سیزدهمین سال درگذشت زنده یاد دکتر یداله سحابی بازگویی خصوصیات شخصیتی آن مرحوم  می تواند یادآوری آموزنده ای برای همه علاقمندان راه ایشان به ویژه نسل جوان امروز باشد. دکتر سحابی در طول چند دهه عمر پر بارش خدمات ارزشمندی در عرصه های فرهنگی، علمی، اجتماعی و سیاسی در کنار یاران دیرینشان چون زنده یادان مهندس مهدی بازرگان و آیت الله طالقانی و دکتر احمد صدر حاج سید جوادی داشته اند.

در این یادداشت مایلم به برخی از خصوصیات اخلاقی و نظم تشکیلاتی آن مرحوم اشاره ای داشته باشم. حضور و نحوه سلوک این بزرگواران در نهادهای  فرهنگی و اجتماعی و سیاسی برای ما یک الگو بودند. ایشان در عمل  به ما درس اخلاق دموکراتیک و کار جمعی و تشکیلاتی می دادند. ایشان و سایر پیشگامان، در جلسات همکاری های جمعی از جمله در شورای مرکزی نهضت آزادی ایران برای خودشان بیش از یک رأی ساده قائل نبودند و همواره تابع تصمیمات جمعی بودند.

در برخی موارد در جلسات علیرغم این که پیشنهادی مطرح می شد که مخالف بودند نظراتشان را مطرح می کردند، اما وقتی به تصویب اکثریت می رسید به رأی جمع احترام می گذاشتند و برای اجرایی کردن آن مصوبه تلاش می کردند، این خصوصیت را شما در کمتر اشخاصی می توانید سراغ بگیرید که برای اجرایی کردن برنامه هایی که خود موافق نباشند تلاش کنند. اما هیچگاه ما از مهندس بازرگان و دکتر سحابی نشنیدیم و ندیدیم که بگویند چون ما رأی نداده ایم، همراهی و همکاری نمی کنیم . روحیه بالایی که در کار جمعی داشتند، برای همه ما الگو بودند.

طبیعی است که در طول سالیان همکاری نزدیک خاطرات زیادی در این رابطه با ایشان داشته باشیم. در اینجا به طرح یک یا دو خاطره که مربوط به نظم و پیوند تشکیلاتی آن مرحوم است اکتفا می کنم.  دکتر سحابی و مهندس بازرگان حدود ۶۰ سال همکاری و فعالیت مشترک با یکدیگر داشتند و در این عرصه احترام متقابل فراوانی برای هم قائل بودند. دکتر اگرچه زیاد اهل سخنرانی و اهل قلم نبودند اما همواره برای گفتمان مهندس بازرگان احترام خاصی قائل بودند و اندیشه ایشان را مورد تمجید قرار می دادند. یکی از نمونه های بازر اخلاق جمعی ایشان اولویت دادن به کار جمعی بود. در سال ۱۳۸۰ که من به همراه جمعی از اعضای نـهـضـت آزادی ایـــران و فعالان ملی- مذهبی بازداشت شدیم، ایشان به رغم کهولت سن و محدودیت هایی که داشتند موضوع بازداشت ها را با علاقه و احساس مسئولیت  پیگیری می کردند و مکاتبات فراوانی را با دستگاه قضایی و مقام رهبری انجام دادند که در دو جلد یادنامه ایشان و برخی از نشریات منتشر شده است. موقعی که احساس کردند این اقدامات به نتیجه نرسیده است برای دیدار رییس مجلس جناب آقای مهدی کروبی به مجلس رفتند و می خواستند به حالت تحصن در مجلس بمانند تا مشکل زندانیان حل شود. البته با قول مساعدی که آقای کروبی برای رسیدگی به وضعیت زندانیان دادند ایشان در مجلس نماندند. در این دیدار از آنجا که مرحوم مهندس عزت الله سحابی نیز در جمع بازداشت شدگان بودند، برای جلوگیری ازاین شائبه که دکتر سحابی به خاطر فرزندش به مجلس آمده است، به رغم پیوند عمیق عاطفی که با مهندس سحابی داشتند، اعلام کردند: “من برای عزت نیامده ام برای نهضت آمده ام”. در واقع ایشان روح کار جمعی و تعلق تشکیلاتی خودشان را بر عاطفه پدری اولویت دادند.

اواخر اسفند سال ۱۳۸۰ که پس از قریب یکسال بازداشت در سلول های زندان ۵۹ عشرت آباد آخرین نفر با وثیقه آزاد شدم به دیدار دکتر سحابی رفتم. روی تخت خوابیده بودند. موقعی که صدای مرا شنیدند به سختی روی تخت بلند شدند و مرا در آغوش گرفتند و ضمن ابراز محبت گفتند که در انتظار دیدار شما بودم. صحنه بسیار سنگین و در عین حال تالم آور بود. اشک شوق از چهره مان جاری شد. با توجه به ضعفی که در ایشان دیدم کمک کردم که روی تخت قرار بگیرند و پس از لختی از ایشان خداحافظی کردم تا بتوانند استراحت کنند. دخترشان سرکار خانم زهره سحابی که در منزل مراقب ایشان بودند بعدا به من گفتند که دیگر پدر سخنی نگفت. تا این که در ۲۳ فروردین به دیار ابدی و دیدار معبود شتافت.

 روحش شاد و راه این زنده یادان پررهرو باد

منبع: هفته نامه پایتخت کهن ۲۹ فروردین ۹۴

اشتراک گذاری