در ۱۵ ژانویه ۲۰۱۶ (۲۵ دیماه ۱۳۹۴) جیولیو رجنی با دوستان خود در شهر مورد علاقه اش قاهره روز تولدش را جشن گرفت. این دانشجوی ایتالیایی از دوستداران زبان و جهان عرب بود. او در حال انجام مقدمات نوشتن تز دکترایش در علم اقتصاد در دانشگاه کمبریج در باره جنبش کارگری در مصر بود. تز دکترای او مربوط به استقلال سندیکاهای کارگری پس از سرنگونی مبارک در مصر بود. رجنی در شب پیش از بیست و هشتمین سالگرد تولدش تحت نام مستعار آنتونیو درِیوس در وبسایت ایتالیایی نِتا نیوز مقاله ای در باره جنبش های نگران آور اجتماعی در مصر نوشته بود.
در شب ۲۵ ژانویه ۲۰۱۶ این پژوهشگر جوان ایتالیایی منزل خویش واقع در محله دوقّی در سوی چپ نیل را ترک نمود. اما از رسیدن او به ایستگاه مترو برای دیدار دوستانش در بازار باب اللوک در آنسوی نیل جلوگیری شد. فقط ۴ ایستگاه مترو فاصله منزل او با مقصدش بود. البهوس، دوقّی، جزیره، سادات و محمود نجویب. ایستگاه سادات در میدان طاهر، مرکز انقلاب مصر در ۲۰۱۱ ، در آن شب بسته بود. مأموران امنیتی قصد داشتند از جشن های سالگرد قیام علیه مبارک که ۵ سال پیش بود جلوگیری کنند. به همین جهت پلیس، مرکز شهر را زیر و رو کرد و برگذاری هر مجلسی به دنبال یک رشته دستگیری ها و سربه نیست شدن های مقدماتی که تا کنون سابقه نداشته است ممنوع اعلام گشت. کسی نمی داند آیا رجنی به ایستگاه البهوس رسیده بود یا نه زیرا هیچکس او را پس از ترک منزل دیگر ندید.
در سوم فوریه بقایای جسد این دانشجوی ایتالیایی در کنار دیوار مخروبه ای در یکی از شهرک های اطراف قاهره که در راه اسکندریه قرار دارد یافت شد. جسد او نیمه لخت بود و آثار شکنجه بر آن دیده می شد. طبق گزارش AFP آثار مزبور بیش از همه مربوط به «اثر سوختگی پوست اطراف چشم و کف پا توسط خاموش کردن سیگار بر آن» بود. بله، به درستی خوانده اید: «بر اطراف چشم و بر کف پا». جسد که توسط والدین وی شناسایی شد به ایتالیا انتقال یافت. نخست وزیر ایتالیا، ماتِئو رِنِزی، بی درنگ به رئیس جمهور مصر، عبدالله سیسی، زنگ زد و از او خواست که مسئولان این عمل وحشیانه دادگاهی شوند.
ده ها نفر، اشخاص شجاع در ۶ فوریه جمعیتِ در حال سکوتی را در مقابل سفارت ایتالیا در قاهره تشکیل دادند. آنها بر روی بنری نوشته بودند: «کفایت نمی کند که ما را می کشید؟ باید یک خارجی را نیز به قتل رسانید!!» دوستان رجنی که هنوز دچار کابوس می باشند سازمان «امنیت ملی» را که پلیس سیاسی بوده و شهرت بدی میان مردم دارد مقصر می دانند. به موازات شورش های فوریه ۲۰۱۱ مردم به دفتر سازمان «امنیت کشور» که بازوی مسلح وزارت کشور است هجوم بردند. این اداره که در دوران ریاست جمهوری مبارک مسئول جنایات دیکتاتوری بود، فقط تغییر نام داده است و حال به جای سازمان امنیت کشور، سازمان امنیت ملی گشته است و همچنان به کلی بدون اینکه مجازاتی در کار باشد به جنایات خود ادامه می دهد، آن هم با وجود گزارشات قاطع حقوق بشری.
سیسی که پس از ورود به پست ریاست جمهوری در ژوئن ۲۰۱۴ عنوان فرمانده کل قوا را به کناری نهاده است، با مأموران ارتش رابطه بهتری دارد تا با پلیس. درست به همین خاطر وی در مارس ۲۰۱۵ مجید عبدالغفار را که مراحل ترقی را در طول سی سال در سازمان امنیت طی کرده است، وزیر کشور نمود. عبدالغفار نیز به سهم خود محمد شراوی، رئیس گروه ضد ترور را به ریاست امنیت ملی منسوب نمود. شب پیش از سربه نیست شدن رجنی وزیر کشور اظهار داشت که هیچ دلواپسی به خاطر جشن های پنجمین سالگرد قیام علیه مبارک ندارد. بدین نکته نیز باید اشاره نمود که طی مراسم یادبود در سال گذشته دستکم ۱۵ نفر کشته شدند. از جمله یک زن فعال سیاسی- نظامی بنام شایما سباغ که در حالیکه می خواسته دسته گلی را بخاطر ارج گذاری بر «شهدای انقلاب» بر زمین گذارد با اصابت تیری به پشتش کشته شد.
من تازه کتابم را تحت عنوان «اعراب، سرنوشت آنها و ما» به شایما سباغ و محمد بوعزیزی که خود را در دسامبر ۲۰۱۰ فدای قیام علیه بن علی دیکتاتور کرده بود، تقدیم کرده بودم. و کنفرانسم در انستیتو فرانسه ی قاهره در باره «تاریخجه ی لائیک دنیای عرب» با یک دقیقه سکوت به خاطر یادبود جیولیو رجنی آغاز شده بود. در این هنگام شدت احساساتی که این جنایت وحشیانه در پایتخت مصر، فارغ از حضور دوایر ناقد و مخالف رژیم، به وجود آورده بود برایم آشکار گشت. در آنجا هیچکس سخن قانع کننده ای در باره آدمکشی در این رابطه عنوان نکرد. برخی از گروه های موافق رژیم حتا کوشیدند به گونه ای شایعه «طوطئه» را بوجود آورند که ممکن است جهادگران رجنی را کشته باشند تا از سرمایه گذاری اروپائیان در مصر جلوگیری کنند.
دو تن از استادان دانشگاه کمبریج با این هدف که تمامی حقیقت در زمینه مرگ غم انگیز جولیو رجنی آشکار گردد فراخوانی بین المللی را آغاز نموده اند. این فراخوان به صورت نامه سرگشاده ای است خطاب به رئیس جمهور مصر سیسی که در روزنامه های گاردین و مانیفستو منتشر گشته است. در ایتالیا این موضوع سر و صدای بسیاری به پا کرده است که به ایتالیا محدود نمی شود. به طوری که یکی از دوستان انگلیسی آن مرحوم گفته است این کار هجمه ی مستقیمی علیه آزادی دانشوری است که اساس تحصیلات دانشگاهی است.
عدالتخواهی بخاطر جیولیو رجنی
نه فقط جیولیو رِجِنی – تمامی موارد سر به نیست شدن، شکنجه و قتل در زندانها می بایست بررسی شوند: نامه سرگشاده به رئیس جمهور مصر عبدالفتاح السیسی
به منزله ی اعضاء جامعه دانشگاهی که جیولیو رجنی نیز یکی از آنها بود، ما از خبر مرگ او مبهوت و غمگین هستیم. حضور وی موجب غنای جامعه ی ما بود. ما پژوهشگرِ جوانی را از دست دادیم که فعالیتش در باره موضوعاتی بود که برای درک جامعه کنونی مصر دارای اهمیت بسیار است. افکار ما بیش از هر چیز متوجه خانواده او و دوستانش است که لحظه ی بسیار دردناکی را طی می کنند.
ما حیرت زده ایم از اینکه دادستان مصر اعلام می کند که در جسد وی آثار شکنجه ی شدید به چشم می خورد. کسانیکه پیش از کشف جسد جیولیو از سربه نیست شدنش اطلاع داشتند، بسیار نگران امنیت وی بودند، زیرا وی در میان یک موج تبلیغات امنیتی مفقود گشت که مطابق گزارشات سازمان های حقوق بشرِ محلی و بین المللی به دستگیری های فله ای و افزایش غمباری از موارد شکنجه در پاسگاه های پلیس و سایر سربه نیست شدن ها انجامید. در حالیکه ما به توضیحات سفیر مصر در ایتالیا، امر حلمی، مبنابر این که مأموران مصر مرگ جیولیو را به دقت بررسی خوهند کرد، با رویی باز توجه می کنیم، می خواهیم این تذکر را داده باشیم که مطابق گزارش سازمان عفو بین المللی در بخش هایی از وزارت کشور و وزارت دفاع مصر درست نظیر همین شکنجه ای که بر جیولیو اعمال گشته است، رواج دارد و به همین صورت سالانه صدها شهروند مصری شکنجه می گردند.
به همین جهت ما از مسئولان مصری خواهان این هستیم که بررسی بیطرفانه ای از کلیه موارد سربه نیست شدن، شکنجه و کشته شدن در زندانها در ماه های ژانویه و فوریه ۲۰۱۶ را انجام داده و در بررسی های احیانا در حال انجامِ دادستانی در مورد مرگ جیولیو شرکت نمایند تا مقصرین این جنایت، شناخته شده و به دادگاه تحویل گردند.
امضاء کنندگان اولیه این طومار:
Dr Andrea Teti, beigeordneter Professor an der Universität Aberdeen
Dr Anne Alexander, beigeordneter Professor an der Universität Cambridge
Professor Isabella Camera d’Afflitto, Universität Sapienza, Rom
Professor Gilbert Achcar, SOAS, Universität London
Professor Stefano Allievi, Universität Padua
Professor Maria Rosaria Stabili, Universität Roma III
Dr. Sandro Mezzadra, beigeordneter Professor, Universität Bologna
Professor Alex Callinicos, King’s College London, Universität London
Professor Andreina De Clementi, Universität L’Orientale Neapel
Professor John Keane, Universität Sydney, Australien
Professor Olivier Roy, Istituto Universitario Europeo
Professor Yezid Sayigh, Carnegie Endowment for International Peace
Professor Anna Maria Gentili (Emeritus), Universität Bologna
Professor Charles Butterworth, (Emeritus), Universität Maryland
Prof. Dr. Donatella Della Porta, Scuola Normale Superiore, Italien
Paola Caridi, unabhängige Journalistin und Forscherin, Italien
Professor Stephen Zunes, Universität San Francisco
Dr Lucia Sorbera, beigeordneter Professor an der Universität Sydney
Professor Mark LeVine, Universität von Kalifornien (Irvine)
Prof. Paolo Branca, Universität Cattolica, Mailand
Dr Maha Abdelrahman, beigeordneter Professor, Universität Cambridge
Dr Nicola Pratt, beigeordneter Professor, Universität di Warwick
Professor Ann Stoler, Willy Brandt Distinguished University Professor, New School for Social Research, New York
Professor Laleh Khalili SOAS, Universität London
Professor Nicola Gardini, Universität Oxford
و ۴۶۰۰۰ امضای دیگر
«چرا شما خارجی ها را می کشید، آیا کشتن مصری ها برایتان کافی نیست؟» تجمع به خاطر جیولیو رِجِنی در قاهره در ۶ فوریه ۲۰۱۶
برگرفته از تلاکسکالا- ۱۲ فوریه ۲۰۱۶ ترجمه بفارسی: حمید بهشتی