تبارشناسی نهضت آزادی ایران
محمد توسلی؛ دبیرکل نهضت آزادی ایران(کلاب‌هاوس «رسانه آزاد»)

جلسات تبارشناسی نهضت آزادی ایران به دعوت کلاب «رسانه آزاد» در کلاب‌هاوس با حضور اعضای نهضت آزادی ایران، علاقه‌مندان و منتقدان در پنج جلسه برگزار شد که قصد داریم مطالب مطرح‌ شده در این جلسات را برای عموم علاقه‌مندان منتشر کنیم. در این جلسات در مورد تاریخچه‌ی نهضت آزادی ایران و عملکرد آن در مقاطع مختلف صحبت شده و مورد بحث قرار گرفته است. مطالب زیر گزیده‌ای از صحبت‌های دبیرکل نهضت آزادی ایران، آقای مهندس محمد توسلی در آخرین جلسه این سلسله جلسات است که با جمع‌بندی مطالب چهار جلسه‌ی قبلی، خلاصه‌ای از تاریخچه‌ نهضت آزادی ایران را بیان می‌کند.

فایل صوتی این قسمت در زیر و همچنین در کلاب رسانه آزاد و کانال تلگرامی آن برای علاقه‌مندان موجود است.

پیشگامان نهضت آزادی ایران که فرزندان انقلاب مشروطه هستند، با شناخت فرهنگ استبدادی در ایران، آشنایی با آموزه‌های قرآن، آشنایی با تحولات کشورهای توسعه‌یافته، مبانی مدرنیته و تجربه‌ی انقلاب مشروطه و چالش‌های آن، دو چالش اصلی را در جامعه ایران برای توسعه‌نیافتگی برجسته می‌کنند: اول فرهنگ استبدادی ۲۵۰۰ ساله و دوم خرافات و پیرایه‌های هزار ساله. به همین دلیل و با استناد به آیه «إِنَّ اللَّهَ لَا یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ یُغَیِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» کارشان را با تحولات فرهنگی و اجتماعی آغاز می‌کنند.

بعد از کودتای ۲۸ مرداد، در دوره خاصی از سال ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۹ در نهضت مقاومت ملی مشارکت می‌کنند و به وظیفه ملی خود که همان ایستادگی در مقابل حاکمیتی است که با کودتا و با کمک بیگانگان در کشور حاکم شده عمل می‌کنند. علاوه بر این نگاه راهبردی ملی، زمینه‌ای برای تربیت کادرهای سیاسی که در دهه ۲۰ به لحاظ فرهنگی اجتماعی آماده شده بودند فراهم می‌شود.

با چالش‌ها و مسائلی که بعدا پیش آمد، این افراد به این جمع‌بندی می‌رسند که برای پیشبرد نگاه راهبردی دکتر مصدق که همان تحقق آزادی ملت ایران است، نیاز است که جنبش اجتماعی ایران با فرهنگ عمومی جامعه که اسلام است پیوند بخورد تا به این وسیله تحول امکان‌پذیر شود. به همین مناسبت، نهضت آزادی ایران با آن مبانی تشکیل می‌شود.

نهضت آزادی ایران کوشش کرد که در تعامل با روحانیت، توجه آنها را به مشکل اصلی ایران که همان استبداد است جلب کند که در نتیجه از سال ۴۲ روحانیت هم وارد صحنه مبارزه می‌شود.

در شرایط بعد از انقلاب، دولت موقت احساس مسئولیت کرد که مدیریت دوران گذار را بپذیرد و این تنها گزینه در آن شرایط بود که با واقع‌بینی این انتخاب انجام شد. بعد از چالش‌های مختلف در ۹ ماهه مدیریت خود، در نهایت بخاطر دخالت‌های نهادهای مختلف و بعد ماجرای اشغال سفارت آمریکا دولت موقت استعفا داد و پذیرفته شد. اما مهندس بازرگان و دوستانشان بخاطر نگاه راهبردی به آینده هرگز قهر نکردند و تلاش کردند به وظیفه آگاهی‌بخشی خود ادامه دهند.

از آذرماه ۱۳۹۷ و با توجه به شرایطی که در جامعه وجود داشت و نگاه اصلاحات قدرت‌محور کاملا از دستور خارج شده بود، برای حفظ امید در جامعه، عنوان «اصلاحات جامعه‌محور» که همان اصلاحات تاریخی‌ست که از شهریور ۱۳۲۰ دنبال شده مطرح شد. این شکل از اصلاحات چند محور اصلی دارد. ما باید بپذیریم که جامعه‌ی ما جامعه‌ای متکثر است؛ بنابر این باید به دیدگاه‌های مختلف احترام قائل شده و از طریق تقویت جامعه مدنی زمینه‌های توانمندسازی جامعه را فراهم کنیم و بتوانیم وفاق ملی ایجاد کنیم.

رسانهء آزاد، تاریخ جلسه:  بیست و یکم دی ۱۴۰۰

فایل صوتی جلسه پنجم (پرسش و پاسخ):

اشتراک گذاری