اسناد نهضت آزادﯼ ایران

این اسناد بازگوکننده بخشی از تاریخ سیاسی ایران در سالهای پیش وپس از انقلاب است و علاقه‌مندان و پژوهشگران می‌توانند با مطالعه آنها اهداف، برنامه‌ها و عملکرد نهضت آزادﯼ ایران را در این دوره حساس از تاریخ ایران به آسانی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهند و درباره آنها داورﯼ کنند.

مجموعه یاد شده حاوی تقریباً ۱۲۰۰۰ سند، در حدود ۳۰۰۰۰ صفحه، حدود ۲۰۰۰ عکس و در برگیرنده بیانیه‌ها، تحلیل‌ها و گزارش رویدادهای مهم این دوره ۴۸ ساله و همچنین آثار منتشر شده رهبران و فعالان نهضت به شرح زیر است:

۱)اسناد مربوط به تأسیس نهضت آزادﯼ ایران در سال ۱۳۴۰ و محاکمه و مدافعات سران و فعالان آن در دادگاه نظامی رژیم سلطنتی در سال ۱۳۴۲

۲)اسناد همکاری‌های جمعی با دیگر فعالان سیاسی بین سال‌هاﯼ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۷

۳)مواضع نهضت در آستانه انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷

۴)مواضع و قعطنامه های ۱۲کنگره گذشته از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۴

۵)حلیل جنگ تحمیلی و ارائه راه‌های برون رفت از آن بر ﭘایه منافع ملی

۶)دفاع از حقوق و آزادی‌های اساسی ملت و از زندانیان سیاسی، مطبوعاتی و دانشجویی

۷)نقد عملکرد مسئولان نظام

۸)فصیل و تحلیل ولایت مطلقه فقیه و تغییرات قانون اساسی

۹)انتخابات ادواری (ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و شوراها

۱۰)بررسی و نقد جنبش اصلاحات و جنبش دانشجویی

۱۱)مواضع نهضت درباره رویدادهای منطقه‌ای (فلسطین ،عراق، افغانستان، ترکیه و …) و بین‌المللی

۱۲)اسخ به حملات علیه نهضت آزادی ایران

۱۳)پاسخ به اتهامات دادگاه انقلاب علیه رهبران و فعالان نهضت آزادی ایران و سایر احزاب، گروه‌ها و شخصیت‌های سیاسی

۱۴)دعوت به وفاق ملی و همکاری‌های جمعی

۱۵)مجموعه بیانیه‌ها و مصاحبه‌ها در خصوص عملکرد دولت نهم و مسایل مهم داخلی و بین‌المللی در سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۸و…

نهضت آزادی ایران، در طول ۵۱ سال گذشته، در داخل کشور و خارج از آن (در سال‌های سلطه اختناق داخلی)، با اصرار بر ایفای نقش «شاهد و واسط» و انجام دادن فریضه دینی و ملی در راستای تحقق مطالبات تاریخی ملت ایران یعنی آزادی، دموکراسی و حقوق اساسی ملت با مواضع منسجم و پیوسته به رسالت آگاهی بخش خود عمل کرده، در حد توان چهره استبداد و مستبدان را به تصویر کشیده و راهکارهای اصلاحی عرضه کرده است تا راه برای اجرای برنامه‌های توسعه، تحقق آرمان‌های عدالت‌خواهانه ملت ایران و حفظ استقلال کشور هموار شود.

البته، نهضت آزادی ایران در این راه ناملایمات و سختی‌های بسیار دیده و چشیده است. حملات مکرر، در سال‌های مختلف، به دفتر مرکزی نهضت، در خیابان استاد مطهری تهران، پلاک ۲۳۴، و خانه ها و دفترهای کار اعضا و علاقه‌مندان، بر هم زدن جلسات، ضرب و شتم افراد، غارت یا ضبط اسناد تاریخی، بستن و مهر و موم کردن دفتر مرکزی و زندانی کردن جمع زیادی از فعالان نهضت که در پی کودتای انتخاباتی و بروز اعتراضات فراگیر مردمی در سال ۱۳۸۸به نحو بی‌سابقه‌ای تشدید شد و به بازداشت بیش از ۲۰ نفر از اعضای این حزب دیرپای ملی و دینی انجامید و صدور احکام سنگین حبس و ممنوعیت اجتماعی برای دبیرکل، رییس دفتر سیاسی، رییس شاخه جوانان و تعدادی از اعضای شورای مرکزی، دفتر سیاسی و شاخه جوانان نهضت آزادی ایران از جمله بحران‌هایی است که مسئولان و اعضای نهضت در این دوره با آنها روبرو بوده‌اند و بحمدالله هر بار با سر افرازی از آنها بیرون رفته، مصمم و کوشا به راهشان ادامه داده‌اند.

در این میان، آن چه متأسفانه از گزند حوادث به دور نمانده و آسیب دیده است اسنادی است که تمام یا بخشی از آنها از دست رفته است. بسیاری از اسناد در یورش‌های سازمان یافته به دفتر نهضت آزادﯼ ایران غارت شده یا توسط ماموران دادگاه انقلاب از آرشیو نهضت یا خانه‌ها و دفترهای کار اشخاص خارج و ضبط گردیده است. امیدواریم که در آینده، با دستیابی به آنها، موفق به معرفی کامل فعالیت‌های نهضت بشویم.

از همه علاقه‌مندان به تاریخ و مسائل سیاسی ایران نیز در خواست می کنیم که اگر اسنادی از این دوره را که در مجموعه حاضر موجود نیست در اختیار دارند، با امانت دادن آنها به نهضت به غنای این مجموعه کمک کنند.

به جهت تشدید فضای سرکوب در داخل ایران و مسدود شدن فعالیت سایت رسمی نهضت آزادی ایران، مجموعه اسناد یاد شده از این پس در برخی سایت های اینترنتی قابل دسترسی بوده و یا علاقه مندان می توانند نسخه ای از آنرا از اعضای نهضت آزادی دریافت کنند

اینک که در هجدهمین سالگرد درگذشت شادروان مهندس مهدی بازرگان و سی و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی موفق به عرضه ویرایش پنجم مجموعه اسناد مربوط به فعالیت‌های نهضت آزادی ایران به صورت جدید شده‌ایم خداوند متعال را سپاس می ‌گذاریم و از همه کسانی که در گردآوری و تنظیم ویرایش جدید همکاری و اشتراک مساعی داشته‌اند صمیمانه تشکر و قدردانی می کنیم.

اعضاء و علاقمندان نهضت آزادی ایران در اروپا

۳۰ مرداد ۱۳۹۹ (۲۰ آگوست ۲۰۲۰)